به گزارش مشرق، بیست و هفتمین جلسه از سلسله نشستهای نمایش فیلم «سینماروایت» با نمایش درام «آرگو» ساخته بن افلک برگزار شد. «آرگو» که در دل هالیوود ساخته شده تصویرسازی بحث برانگیزی ارائه می‌دهد از ماجرای تسخیر سفارت آمریکا در ایران و به دنبال آن پناهنده شدن چند کارمند سفارت به خانه سفیر کانادا. «آرگو» چه به هنگام اکران در ایالات متحده و چه به هنگام دریافت جوایزی متعدد از آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا به واسطه تصویری غیرواقعی که از ماجرایتسخیر سفارت ارائه می‌دهد به شدت با انتقاد کار‌شناسان سینما و مورخان روبرو شد.
قابهای دو نفره‌ای از کلونی و اوباما
در نشست گپ و گفت این فیلم علاوه بر محمدرضا شرف الدین سینماگر پیشکسوت، سیدمحمد حسینی نیز به عنوان منتقد مه‌مان حضور داشت ضمن اینکه اجرای نشست نیز برعهده رسول شادمانی بود.
حسینی در ابتدای نشست با ذکر مواردی از تناقضات فیلم از این گفت که در تولید فیلم بیشتر از آنکه به کارگردان توجه شود باید سراغ تهیه کننده برویم.
وی ادامه داد: «بسیاری فکر می‌کنند همه کاره این فیلم «بن افلک» کارگردان اثر بوده است اما واقعیت اینجاست این جورج کلونی بوده که همه امور را پیش برده بخصوص که او نقش اصلی مراودات سیاسی پشت پرده تولید را انجام داده است.»
حسینی افزود: «کافی است کلید واژه‌های کلونی و اوباما را در اینترنت جستجو کنید تا برخورد کنید به تصاویری که جورج کلونی و باراک اوباما را در قابهای روبروی هم در حال مذاکره و گفتگو نشان می‌دهد و جالب اینکه میزانسن این تصاویر هم طوری است که همگان گمان می‌برند اوباما در حال عتاب به کلونی است. این معنایی ندارد جز هماهنگی کامل با مقامات کاخ سفید برای تولید فیلم.»
از شدت دروغ به کمدی بدل می‌شود
این کار‌شناس سینما با توسعه دادن بحث خود اظهار داشت: «ریان هماهنگی هالیوود با کاخ سفید برای ساخت آثار ضدایرانی همچنان ادامه دارد و همین امسال نیز فیلمهایی را داریم نظیر «گلاب»، «من ندا هستم» و «رقصنده باد» که در تضاد با ایران و ایرانی تولید شده‌اند.»
حسینی با بیان اینکه «آرگو» پر است از ایرادات محتوایی بیان داشت: «برخی نماهای فیلم از شدت دروغ بودن به کمدی تبدیل می‌شوند مثلا تعقیب و گریز انتهایی در فرودگاه که به شدت ابلهانه است اما چون بناست در خدمت منافع ایالات متحده باشد حتی چهره‌هایی چون راجر ایبرت که جریان روشنفکری ما مرتب برای آن‌ها تبلیغ می‌کنند این اثر را تحسین می‌کنند.»
سینما دیگر هنر-صنعت نیست؛ صنعت-سیاست است
رسول شادمانی مجری نشست با بیان معضل اصلی سینمای ایران که کم کاری در حوزه اتفاقات تاریخ انقلاب است گفت: «این قدر درباره اتفاقات تاریخ خودمان کم کار کرده‌ایم که طبیعی است دیگران بیایند و کم کاری ما را مرتفع کنند.»
وی ادامه داد: «انقلاب برای ماست، سوژه برای ماست اما سینمای ما هیچ کاری نمی‌کند تا بالاخره هالیوود بیاید و مثلا «آرگو» بسازد. تازه آن موقع است که یادمان می‌افتد چقدر کم کار بوده‌ایم و بعد از آن هم به جای کار کردن مرتب نقد می‌کنیم. باید دید چرا سینمای ما در این حوزه این قدر کم کار بوده است؟»
محمدرضا شرف الدین در پاسخ به پرسش شادمانی با بیان اینکه ابتدای هر کاری باید ماده خام موردنیاز آن کار را فراهم کرد گفت: «در حوزه موضوعات مختلف ما نیاز به برگزاری نشست‌ها و تریبونهای آزادی داریم که آدمهای صاحب اندیشه بیایند و در آن صحبت کنند. زمانی در این کشور امثال شهید مطهری‌ها و علی شریعتی‌ها بودند که با برگزاری نشستهایی دانش مردم را بالا می‌بردند و به اندازه خود نیز بار تئوری خلق می‌کردند اما الان چه داریم؟ ما اگر بخواهیم درباره تسخیر سفارت فیلم بسازیم اول باید ماده خام تئوریک آن را فراهم کنیم و بعد وارد نگارش فیلمنامه شویم.»
وی با اشاره به دوران گذار غرب از عصر اطلاعات به عصر تحلیل اطلاعات افزود: «در رأس سینمای غرب هالیوود قرار دارد که دیگر به جای اطلاعات به دنبال تحلیل اطلاعات رفته است یعنی باکی ندارد از اینکه یک خط حقیقت را گرفته و با تحلیلی غلط یک فیلم پرهزینه بسازد. این هم ناشی از آن است که سینما دیگر هنر-صنعت نیست بلکه صنعت-سیاست است اما در ایران همچنان دنبال این هستیم که بگوییم وجه هنری باید غالب باشد.»
شرف الدین سپس با اشاره به «آرگو» گفت: «در عصر تحلیل اطلاعات همه چیز حتی سینمای غرب منطبق با الگوهای ماکیاولی پیش می‌رود. همین فیلم «آرگو» دو اتفاق حقیقی که یکی تسخیر سفارت و دیگری خروج چند کارمند از سفارت است را گرفته و برای تحلیل، کلی دروغ را تحویل مخاطب می‌دهد.»
رییس جمهور آمریکا، اوباما نیست!
حسینی منتقد نشست ضمن اشاره به توضیحاتی درباره ریشه‌های نامگذاری «آرگو» بیان داشت: «نام «آرگو» ریشه یونانی دارد و بیانگر این است که آمریکاییان خیلی دوست دارند خودشان را به هنر یونان باستان ربط دهند چون خودشان در ریشه‌های هنری خویش احساس خلأ می‌کنند.»
وی ادامه داد: «آش «آرگو» آن قدر شور شده که اخیرا وزارت خارجه آمریکا نیز بر دروغهای فیلم صحه گذاشت و از جمله اینکه 6 فراری سفارت در یک مکان مستقر نبودند و در جاهای مختلف مستقر شدند تا موعد فرار فرارسد.»
این منتقد افزود: «در تحلیل پیرامون «آرگو» باید این نکته را هم مدنظر قرار داد که حتی سیاستهایی که امثال اوباما در هالیوود پی می‌گیرند هم نه خواسته آن‌ها که خواسته افرادی پشت پرده است. به جرأت به شما می‌گویم رییس جمهور آمریکا، اوباما نیست و آدمهایی در پشت پرده هستند که سیاستهای اوباما را تعیین می‌کنند و بر همین اساس به شما می‌گویم دولتی‌ترین سینمای جهان، هالیوود است.»
تسخیر سفارت اصلا غیرقانونی است و ما نمی‌توانیم از سفارتخانه بالا برویم...
در ادامه نشست شرف الدین با برشمردن برخی موضوعات تاریخی مغفول مانده ایران گفت: «تسخیر لانه جاسوسی، سقوط ایرباس و قطعنامه 598 از جمله موضوعاتی هستند که برای کار در سینما باید ابتدا به طور کامل تحلیل شده و مباحث نظری مربوط به آن‌ها خلق شود و بعد‌تر آن‌ها را سینمایی کرد.»
وی ادامه داد: «اگر کسی بخواهد واقع گرایانه و بدون داوری شخصی درباره ماجرای سفارت فیلم بسازد می‌بایست آخرین پلان، بالا رفتن از دیوار سفارت باشد. می‌دانید چرا؟ چون ابتدا باید ثابت کنیم آنجا سفارت نبوده و لانه جاسوسی بود و بعد بگوییم مکان جاسوسی باید تسخیر شود.»
شرف الدین افزود: «تسخیر سفارت اصلا غیرقانونی است و ما نمی‌توانیم از سفارتخانه بالا برویم اما دانشجویان انقلابی سفارت را نگرفتند بلکه لانه جاسوسی را گرفتند.»
روایت را کنار گذاشته‌ایم و به سراغ ضدروایت رفته‌ایم
سیدمحمد حسینی در ادامه صحبتهای شرف الدین با اشاره به دستاوردهای سینمای انقلاب گفت: «درست است که درباره تاریخ انقلاب حتی اثری در مایه‌های «نبرد الجزایر» نداریم اما انقلاب ما سینما را به جایی رساند که زن را بدون ذره‌ای اروتیزم به عنوان بازیگر به کار می‌گیرد.»
وی ادامه داد: «ما تاریخ خوبی برای داستانگویی داریم اما روایتهای خوبی نداریم. بجای اینکه روایتمان را قوی کنیم آن را کنار گذاشته‌ایم و به سراغ ضدروایت رفته‌ایم در صورتی که آن‌ها که متخصص ضدروایت هستند نیز از انتهای روایت به ضدروایت رسیده‌اند.»
ماجرای سفر جورج کلونی به ایران!
در این هنگام یکی از حاضران نشست با بیان اینکه مشکل ما در سینما نبودن فیلمساز همراه با حاکمیت است گفت: «سینماگران ما بجای اینکه به فکر بازخوانی اتفاقات تاریخی باشند به مانند پیمانکارانی شده‌اند که فقط دنبال پروژه‌های سفارشی کوتاه مدت اما پرسود هستند.»
این مخاطب ادامه داد: «کار به جایی رسیده که جورج کلونی برای بازسازی نماهای مربوط به سفارت به ایران می‌آید و کسی متوجه نمی‌شود. آن هم در حالی که ایشان با بالا‌ترین مقام سینمایی وقت هم جلسه گذاشته و گفتگو می‌کند!»
حسینی در پاسخ به این مخاطب گفت: «این مشکلات و تناقضات ریشه دارد در مدیریت فرهنگی ما که به شدت محافظه کار شده است. البته بچه‌های انقلابی خوبی در سینما هستند که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد اما این طیف باید قوی‌تر از آنی که هست ظاهر شود. یکی از این بچه‌های انقلابی شهریار بحرانی است؛ چرا بحرانی باید هر شش سال یک بار فیلم بسازد؟»
شرف الدین نیز با تایید حرفهای حسینی گفت: «همین بن افلک که فیلم «آرگو» را ساخته مگر کارگردان درجه یکی است؟ مطمئنا نه! او صرفا یک فیلمساز رده متوسط است اما صنعت هالیوود او را تبدیل می‌کند به یک دجّال یعنی کسی که حقیقت را گرفته و سپس دروغ‌پردازی می‌کند.»
